Türkiye’de trafik düzeni, hem araç kullanıcılarının hem de yayaların haklarını koruyan kapsamlı bir sistemle yürütülmektedir. Bu sistemin temel amacı, ulaşım güvenliğini sağlamak ve kamusal alanların amacına uygun şekilde kullanılmasını temin etmektir. Bu çerçevede, Karayolları Trafik Kanunu’nun 61. maddesinin 1. fıkrası (n) bendi, yaya yollarının usulsüz şekilde araçlarla işgal edilmesine yönelik yaptırımları düzenlemektedir.
Bu makalede, 61/1-n trafik cezasının tanımı, hukuki temeli, uygulama alanları, 2025 yılı ceza miktarı, idari ve cezai sonuçları ile itiraz prosedürü detaylı biçimde ele alınmaktadır.
61/1-n Maddesi Kapsamında Tanımlanan Hukuki Yasak
Karayolları Trafik Kanunu m. 61/1-n, yönetmelikte belirtilen istisnai haller dışında, yaya yollarında motorlu taşıt park edilmesini yasaklamaktadır. Yaya yolları; kaldırımlar, geçit alanları, engelli rampaları, bisiklet yolları ve benzeri kamuya açık alanları kapsar.
Bu hüküm, yalnızca bir trafik düzenleme aracı değil, aynı zamanda Anayasa’nın “serbest dolaşım hakkı” ilkesinin pratik bir yansımasıdır. Zira yayalar, anayasal hakları çerçevesinde yaya yollarını güvenli biçimde kullanma hakkına sahiptir.
61/1-n Trafik Cezası Ne Kadardır? (2025 Güncel Tutar)
| Cezanın Konusu | Ceza Tutarı | Erken Ödeme (15 gün içinde) | Ceza Puanı |
|---|---|---|---|
| Yaya yollarına park (KTK 61/1-n) | 993 TL | 744,75 TL | 10 Puan |
🔸 5326 sayılı Kabahatler Kanunu gereği, ceza 15 gün içinde ödenirse %25 indirim uygulanır.
🔸 Ceza puanı, sürücünün trafik siciline işlenir ve bir yıl içinde 100 puanı aşarsa ehliyete geçici olarak el konulabilir.
61/1-n Trafik Cezası Hangi Durumlarda Uygulanır?
61/1-n trafik cezası, aşağıdaki eylemler gerçekleştiğinde idari yaptırıma dönüşür:
- Kaldırıma motorlu taşıt park edilmesi
- Yaya geçidine 5 metreden az mesafede durulması
- Engelli erişim alanlarının araçla kapatılması
- Yaya yolu tabelası bulunan alanlara park yapılması
- Bisiklet yolu ve sarı rehber yol çizgilerinin işgali
Bu tür fiiller yalnızca trafik ihlali olarak değerlendirilmez; aynı zamanda kamu hakkının ihlali olarak da görülür.
Cezanın Uygulanması: Plakaya Yazılır mı, Araç Çekilir mi?
İhlal genellikle sürücü araç başında değilken tespit edildiğinden, ceza doğrudan araç plakasına yazılır. Görevli memur;
- Olayı belgeleyen fotoğraf ve video kayıtları alır
- Ceza tutanağını düzenler
- Gerekirse aracı çekici ile yediemin otoparkına gönderir
Aracın çekilmesi hâlinde, sürücünün;
- İdari para cezası
- Çekici ücreti
- Otopark masraflarını birlikte ödemesi gerekir.
İtiraz Yolu: Hukuki Süreç Nasıl İşler?
61/1-n maddesi kapsamında uygulanan cezaya itiraz etmek mümkündür. Bunun için:
- Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde başvuru yapılmalıdır.
- Yetkili mercii: Sulh Ceza Hâkimliği’dir.
- Başvuru, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden çevrim içi yapılabilir.
İtirazda Sunulması Gereken Belgeler:
- İtiraz dilekçesi
- Ceza tutanağı örneği
- Tebligat belgesi
- Varsa çevre görüntüleri, yol planı, tanık beyanı vb.
İtirazın kabulü için cezayı geçersiz kılacak açık ve somut delillerin sunulması gerekir.
Ceza Puanı ve Ehliyete Etkisi
Her 61/1-n ihlali için 10 ceza puanı verilir. Ceza puanları birikirse, aşağıdaki sonuçlar doğabilir:
| Ceza Puanı Limiti | Süre | Yaptırım |
|---|---|---|
| 100 puan | 1 yıl | Ehliyete 2 ay el konulması + eğitim şartı |
| 200 puan | 2 yıl | Sürücü belgesi iptali + psikoteknik değerlendirme süreci |
Bu nedenle, sıklıkla tekrarlanan basit ihlaller dahi uzun vadede ağır sonuçlara neden olabilir.
Sürücülere Hukuki Tavsiyeler
Sürücülerin 61/1-n cezası almamak için şu hususlara dikkat etmeleri önerilir:
- Kaldırımları ve yaya geçitlerini asla park alanı olarak kullanmayın.
- Engelli geçiş alanlarına duyarlılık gösterin.
- Trafik işaretleri ve levhalarını dikkatle takip edin.
- Mobil park uygulamalarıyla uygun alanları tercih edin.
- Toplu alanlarda, çocuk, yaşlı veya engelli bireylerin kullanabileceği yaya yollarını boş bırakın.
Sonuç: 61/1-n Ceza Maddesi Toplumsal Düzenin Güvencesidir
61/1-n trafik cezası, salt bir idari işlem olmanın ötesinde, kamusal alan düzeninin, anayasal hakların ve toplumsal sorumluluk bilincinin korunmasına hizmet eder. Sürücüler, bu tür cezalardan sadece mali yönden değil, hukuki ve etik açıdan da etkilenir.
Unutulmamalıdır ki: Her yanlış park, bir yayanın can güvenliğini riske atar.
Bir Yorum Yap